جایگاه عقل و احساس به عنوان مبنای اخلاق در آرای علامه طباطبایی

بررسی جایگاه عقل و احساس به عنوان مبنای اخلاق در آرای علامه طباطبایی از یک طرف منوط به واکاوی مفاهیم عقل و احساس است، و از طرف دیگر نیازمند به بازشناسی مبانی انسان شناسی وی می باشد. از این رو، موارد کاربرد عقل و احساس ؛ شناخت واقعیتِ انسان؛ یعنی، نفس، قوا، افعال، ماهیت ذهن و رابطه میان طبیعت عینی با مُدرَکات آدمی حایز اهمّیّت است. تفاوت میان مُدرَکات عقل عملی با مدرَکات عقل نظری مبحثی مهم در عرصه فلسفه ی اخلاق معاصر است، که مورد بررسی شارحان آثار علامه طباطبایی نیز قرار گرفته است. آراء و نظرات علاّمه بیشتر در کتاب های مختلف و به طور پراکنده آمده است. اکثر بحث ها پیرامون رابطه ی ارزش های اخلاقی با عالم واقع می باشد. مشهور مفسرین به دلیل هنجاری دانستن نظریه اعتباریات در اخلاق، کلی و دائمی بودنِ مفاهیم و اصول اخلاقی، تعقلی بودن اعمال و رابطه ی اخلاق با واقع را مردود دانسته اند. در این تحقیق ضمن بررسی و تبیین رابطه ی طبیعت انسان با قوای ادراکی؛ معانی واژه ها ی اخلاقی با تفکیک آن ها از بحث معیار ارزش اخلاقی به طور ماهوی مورد مطالعه قرارگرفته است. اعتباری دانستن مفاهیم اخلاقی با معیار خوب و بد یا باید و نباید خَلط شده است. در این پژوهش مشخص شده است، که موارد متعددی در آثار علامه طباطبایی خلاف دیدگاه مشهور را نشان می دهد. واژگان کلیدی: علامه طباطبایی، عقل، احساس، اعتباریات، اخلاق